Tunnels moeten oplossing voor Noord-Zuid worden

Op vrijdag 8 oktober zal de Vlaamse regering het voorontwerp van voorkeurbesluit voor de Noord-Zuidverbinding voorleggen. Een eerste procedurestap om dan volgend jaar in april het definitieve besluit te kunnen vaststellen. Het voorkeursbesluit kiest voor de aanleg van twee tunnels op de Grote Baan als oplossing voor de Noord-Zuidproblematiek. De komende maanden wordt dit voorkeursbesluit verder uitgewerkt met concrete plannen. Hoe ziet het voorstel er vandaag uit?

Het voorstel kiest voor het AY-scenario met tunnels op het tracé van de Grote Baan, onder Houthalen en Helchteren. Volgens de Werkvennootschap was voor het tunnelscenario met een oost-west-verbinding het draagvlak het grootst, voor de oostelijke omleiding of voor een tracé zonder oost-west-verbinding was die het laagst.

Het uitverkoren tracé loopt over de Grote Baan. De twee tunnels halen het doorgaande noord-zuidverkeer uit de kernen van Houthalen en Helchteren. Het oost-west-verkeer kan op twee plaatsen aansluiten op de tunnels: via de Koolmijnlaan-Meerstraat en via de Herebaan-Oost en Herebaan-West. Dus niet via het kruispunt in Hechteren-centrum en ook niet via Houthalen-centrum.

Tunnel van 1,5 km in Helchteren

De tunnel in Helchteren start ter hoogte van Ter Dolen en komt 1,5 kilometer verder boven aan de Reitstraat/Vennestraat. Als je vanuit Noord-Limburg naar Helchteren centrum wil, doe je dat via een nieuwe op- en afrit aan Helchteren-Noord en via een lokale weg naar het kruispunt. Want het kruispunt Kazernelaan-Grote Baan is niet rechtstreeks aangesloten op de tunnel. Als je van de Kazernelaan naar het zuiden wil, zal je omgeleid worden via de Europarklaan en de Herebaan-Oost.

Tunnel van 2 km in Houthalen

De tunnel in Houthalen loopt van aan de Wildernisstraat tot aan de Koolmijnlaan en is 2 km lang. Ter hoogte van de Herebaan-Oost en de Herebaan-West kan je de tunnel in- en uitrijden. Bovengronds is er ruimte voor een verkeersluwe situatie.

Het kruispunt van de Dorpsstraat en de Ringlaan met de Grote Baan zal ook een stuk rustiger worden.

Meer dan alleen tunnels

De nieuwe Noord-Zuidverbinding is meer dan twee tunnels. Het project zit vol met andere ingewikkelde kunstwerken. Ter hoogte van Molenheide komt er een ecoduct, iets meer naar het zuiden een fietsbrug en vervolgens een op- en afrittencomplex. Dat betekent dat de onteigeningen die al langer lopen voor onder meer De Coster en Vanlingen, uiteindelijk dus ook nodig zullen zijn. Tussen de Kazernelaan en de Herebaan komt er een viaduct waar de Mangelbeek onderdoor kan lopen. Die ecologische corridor moet ervoor zorgen dat de Noord-Zuidverbinding het natuurgebied de Mangelbeekvallei niet doorklieft. Ook de aansluiting met de E314 wordt een indrukwekkende verkeerswisselaar.

Vlot doorgaand verkeer

Het verkeer zou in elk geval vlotter moeten doorstromen. Vanuit Lommel zal je pas ter hoogte van de carpoolparking aan de E314 in Houthalen voor je eerste verkeerslicht moeten stoppen. Je kan ook rechtstreeks de snelweg oprijden.

Twee keer twee rijstroken tot Hechtel

Aanvankelijk werd voor de Noord-Zuidverbinding uitgegaan van twee keer één rijstrook voor het doorgaand verkeer, maar dat zijn er intussen overal twee keer twee geworden. Behalve dan voor de tunnel in Helchteren. Dat betekent een verbreding van de weg van Helchteren tot aan het al eerder aangelegde stuk Noord-Zuidverbinding in Hechtel. In de tunnels zal je 70 km per uur kunnen rijden, erbuiten 90 km.

835 miljoen euro

De geschatte investeringskost is maar liefst 835 miljoen euro. Dat is niet alleen voor de aanleg van de weg, maar ook voor de onteigeningen en het openbaar vervoer. Een fors bedrag dat weliswaar niet in één keer op tafel moet liggen. Maar nog altijd maar een fractie van pakweg Oosterweel dat op 3,2 miljard is begroot.

Onteigeningen

Zowel Houthalen als Helchteren zal er na de aanleg van de Noord-Zuidverbinding totaal anders uitzien. Kort samengevat: de bebouwing aan de oostzijde van de Grote Baan verdwijnt. Dat gaat alles samen om ongeveer 150 eigendommen. In totaal zijn een 180-tal gezinnen getroffen en een 70-tal handelszaken en ondernemingen. Zowat alles tussen de bandencentrale en Molenheide verdwijnt. Toch alles wat te dicht bij de weg staat. Eens de weg er ligt, zijn er wel nieuwe ontwikkelingen mogelijk. De betrokken buurtbewoners en eigenaars krijgen vandaag al een brief in de bus met de nodige uitleg. Elkeen zal in een individueel gesprek een toelichting krijgen over het verdere verloop met uiteraard antwoorden op alle vragen die er leven.

De westelijke zijde van de Grote Baan blijft gespaard, want die kant zal tijdens de aanleg van de weg ook gebruikt worden voor het doorgaand verkeer. De impact is het grootst in Houthalen omdat de tunnel ingericht wordt met twee keer twee rijstroken. De tunnel in Helchteren is twee keer één rijstrook, maar ook daar moeten dus panden verdwijnen.

Wat vinden we als BUUR nu van deze plannen?

Het gekozen tracé is niet het tracé dat door de gemeenteraad als beste tracé naar voren was geschoven. In de lokale afweging scoorde Ax en A3 beter, Ay kwam pas op de derde plaats. De opmerkingen die we als BUUR ook al meegaven in de vorige adviesronde, blijven dus actueel. We zullen die als BUUR ook altijd blijven verdedigen. Dit zijn onze voornaamste voorwaarden die een degelijk antwoord moeten krijgen:

1. De ontsluiting van Peer en Oudsbergen via de Europarklaan en de Herebaan-Oost baart ons grote zorgen. Het kan voor ons niet dat het huidige verkeer zomaar over deze lokale wegen wordt afgeleid naar de tunnelingang aan de Herebaan-Oost. Er moét minder verkeerstoevoer komen vanuit Peer, hiervoor moet Peer op zijn grondgebied de voertuigen afleiden naar de aansluiting in Hechtel-Eksel zodat dat verkeer niet door het centrum van Helchteren of de Europarklaan moet.

2. Een bijkomend argument om de verkeersdruk weg te houden van de Europarklaan is het gegeven dat je ook hier de beschermde Mangelbeelvallei doorkruist. Je kan niet op de Grote Baan ingrepen nemen om die vallei te beschermen om het probleem dan nadien te verleggen naar de Europarklaan.

3. De Herebaan-Oost is een lokale weg die nu al teveel verkeer moet slikken. Nu een tunnelmond aan de Herebaan-West wordt voorzien, is de kans groot dat er veel ontsluitingsverkeer vanuit Heusden-Zolder deze route zal nemen. Dat kan niet voor ons. De verkeersafwikkeling vanuit Zolder moet anders opgelost worden, eventueel via een directe ontsluiting gekoppeld aan Centrum-Zuid. Het lokale, rustige en autoluwe karakter van de Herebaan-West moet behouden blijven, maar ingrepen mogen er ook niet voor zorgen dat de Helzoldstraat alle extra druk krijgt. Een oplossing in Zolder is dus noodzakelijk.

4. De verdere uitwerking van de plannen moet meer duidelijkheid brengen over de verbeterde leefbaarheid in Helchteren-centrum. Dat is voor ons nu nog niet duidelijk. Hoe gaat het verkeer opgevangen en geleid worden zodat het niet bovengronds door het centrum en over de Grote Baan zal ontsluiten?

5. De impact van de verkeerswisselaar ter hoogte van Laak is ook nog niet duidelijk. Ook hier moet verder geanalyseerd worden welke impact dat is en hoe de aanliggende woonbuurten 'beschermd' kunnen worden van geluidshinder en andere vormen van hinder die een tunnelmond/-ingang met zich meebrengt.

Verder zijn er voor BUUR ook een aantal algemene randvoorwaarden waar aan moet voldaan worden. Een doordacht en gedetailleerd minder-hinder-plan voor de directe buurt maar óók voor aanliggende buurten (die een indirecte impact gaan voelen) is een eis. Vanzelfsprekend moet een goede begeleiding op maat in het kader van de onteigeningen en verwervingen voorop staan. Hierbij moet aandacht gaan naar én de eigenaars, én de bewoners (huurders) maar evenzeer moet er aandacht gaan naar ondersteuning van de handelaars én hun werknemers de komende jaren. De periode tussen vandaag, de definitieve onteigening en een nieuwe vestiging moet op een zo goed mogelijke manier overbrugd worden. Een boodschap die we trouwens gisteren tijdens een overleg met de werkvennootschap al meegegeven hebben.

Kortom: nog veel vragen! Als BUUR blijven we over de lokale belangen waken, wat nodig is, want dit is voor velen een bovenlokaal project. De impact op onze gemeente is gigantisch. Maar onze lokale bekommernissen gaan we op een positieve manier integreren in het vervolgtraject, we willen ook vanuit onze fractie immers deze oplossing wel alle kansen geven.

Heeft u vragen of bedenkingen: aarzel dan niet en neem contact met ons op. Zijn het directe vragen gelinkt aan uw eigendom, of specifiek technische vragen, dan bieden de medewerkers van de Werkvennootschap tal van opties om tot een gesprek en antwoorden te komen. Vindt u de weg niet; wij leiden u er als Buren graag naartoe!