Wachtlijst voor dossiers budgetbeheer en schuldenregeling groeit aan.
Liefst 102 gezinnen maakten in 2018 gebruik van een bepaalde vorm van budgetbeheer. Daarnaast staan ook nog een resem gezinnen op de wachtlijst voor deze vorm van begeleiding. "Een cijfer om bij stil te staan", aldus BUUR. De partij ging de voorbije gemeenteraad dieper in op de problematiek. "We stellen bij de analyse van de 102 gezinnen immers erg verontrustende evoluties vast", klinkt het.
"De nood aan begeleiding bij deze 102 gezinnen is divers", aldus Stijn Van Dingenen, fractieleider van BUUR. "26 gezinnen maken gebruik van de schuldbemiddeling, 11 gezinnen koppelen daar ook budgetbeheer of budgetbegeleiding aan. Voor 30 gezinnen zien we dat ze enkel gebruik maken van budgetbegeleiding of budgetbeheer. Bij 35 gezinnen liep er een procedure collectieve schuldenregeling, al dan niet in combinatie met schuldbemiddeling en budgetbeheer."
Steeds meer alleenstaanden en gepensioneerden
"Als we gaan kijken naar wie er nood heeft aan deze financiële begeleiding, dan zien we dat het percentage alleenstaanden blijft stijgen; op 5 jaar tijd van 37% naar liefst 52%", aldus Van Dingenen. "In 2018 was 52% van de dossiers budgetbeheer een alleenstaande persoon. Velen denken dat personen die in budgetbeheer zitten, werkloos zijn. Dat is echter maar voor 23% van de dossiers het geval. 29% van de dossiers gaat over gezinshoofden die effectief werk hebben. Ook het percentage werkonbekwame gezinshoofden daalde de voorbije 5 jaar van 28 naar 23%. Alarmerend is zeker wel de sterke stijging van gezinshoofden die van een pensioen genieten maar die toch in budgetbeheer belanden. De voorbije 5 jaar steeg het aantal personen met een pensioenuitkering die in budgetbeheer terechtkwamen van 8 naar 14%. Een tendens die bovendien blijft aangroeien en dus ook absoluut zorgen baart."
59% van de personen in budgetbeheer is van origine Belg. Het percentage cliënten afkomstig uit andere EEG landen daalde de voorbije jaren van 19 naar 10%. Het percentage van cliënten van Marokkaanse origine bleef gelijk op 12%, het percentage cliënten van Turkse origine verdubbelde van 6 naar 11%. 40% van de cliënten bij budgetbeheer zijn mannen, 37% vrouwen en 23% van de aanvragers zijn koppels.
Aandeel private huurders ligt opvallend hoog
"Wat ook bijzonder opvalt, is het aantal personen in budgetbeheer die huurder zijn op de private markt. Liefst 60% van de cliënten in budgetbeheer blijken in dat geval te verkeren, een stijging op vijf jaar tijd met liefst 15%. Daartegenover staat dat het aandeel cliënten met een sociale woning op vijf jaar tijd gedaald is van 29 naar 22%."
Attitudeproblemen
"Als we de dossiers analyseren op basis van de oorzaken van de schuldenproblematiek, dan stellen we vast dat er een lichte stijging is van de afhankelijkheidsproblematiek (drugs, gokken alcohol) van 6 naar 8%. Er is echter een sterke stijging van cliënten met attitudeproblemen, van 4 naar 16%. Ook het percentage cliënten die hun geld niet goed kunnen beheren steeg van 13 naar 19%. Positief nieuws is dan weer dat er een sterke daling waarneembaar is, van 18 naar 4%, van mensen met een overbestedingsproblematiek."
Minder jongeren, meer ouderen
"Naar analogie met het gegeven dat steeds meer mensen die een pensioenuitkering krijgen in budgetbeheer belanden, zien we in de leeftijdstatistieken een gelijklopende tendens. Het percentage cliënten in de leeftijdscategorie 50-60 ligt op 20%, maar er is een verdubbeling van het aantal 60-plussers, namelijk van 8 naar 15%. De grootste groep van cliënten in budgetbeheer, met name 33%, situeert zich in de leeftijdscategorie van 30-40 jaar. Bij de jongeren (-30 jaar) daalt het aandeel van 18 naar 11%.
Tendensen in de schuldenproblematiek
Eén derde van de dossiers zijn dossiers met een consumentenkrediet. In 46% van de dossiers is er een collectieve schuldenregeling; een stijging van 5% op 5 jaar tijd. Hierbij stellen we ook vast dat er een stijging is van 19 naar 26% van de dossiers met een collectieve schuldenregeling waar het OCMW zelf als schuldbemiddelaar is aangesteld.
Meer mankracht is nodig, wachtlijsten mogen we niet aanvaarden
BUUR vraagt dan ook een verhoogde inzet vanuit het OCMW inzake budgetbeheer. "De medewerkers die vandaag belast zijn met het opvolgen van de budgetbeheerdossiers, zitten aan hun plafond", aldus Van Dingenen. "De looptijd van een collectieve schuldenregeling is 5 tot 7 jaar. Dit maakt dat veel dossiers dan ook lang in handen blijven van de OCMW-diensten. Daardoor wordt het moeilijker om nieuwe dossiers aan te nemen, met als gevolg dat we momenteel een groeiende wachtlijst kennen. Als BUUR vinden we het niet kunnen dat er personen in budgetproblemen verkeren, die moeten wachten op een duurzame ondersteuning en hulp. We roepen het bestuur dan ook op om versneld werk te maken van extra mankracht op dit thema."
Inzetten op ouderenzorg en een aangepaste woon-huurmarkt
"Daarnaast mogen we niet blind zijn voor de statistieken die duidelijke tendensen weergeven. Vooral het gegeven dat steeds meer oudere personen in financiële moeilijkheden komen, baart echt zorgen. Het duidt op een grotere onderliggende problematiek die om een specifieke beleid vraagt. We kennen vandaag de 'dossiers' die tot in de fase van budgetbeheer geraken, maar de realiteit is dat heel veel moeilijkheidssituaties vandaag nog niet aan de oppervlakte komen. De verwachting is dan ook dat het aandeel ouderen in budgetbeheer de komende jaren fors gaat toenemen. Een specifieke ondersteunende aanpak dringt zich op. Hetzelfde voor de woningmarkt. Als we vandaag zien dat het aandeel personen die een woning huren op de private markt en die in budgetbeheer verzeild geraken, dermate flink stijgt, dan is dat een signaal dat niet genegeerd mag worden. Een bijsturing in de sociale woonmarkt is nodig, met onder meer een nog ruimere versterking van het Sociaal Verhuurkantoor West-Limburg en een groeiend aanbod van (sociale) woningen op maat," besluit Van Dingenen.